Hendrik Willem Valk

Elst 18 november 1886 - 's-Hertogenbosch 29 juli 1973 (86)

Hendrik Willem Valk staat bekend als bouwer van kerken in een historiserende stijl. In het begin van zijn carrière lag het zwaartepunt van zijn werk echter op volkswoningbouw, waarbij hij een eigentijdse vormgeving en toepassing van de modernste bouwtechnieken niet schuwde. Ook bij de kerken van de jonge Valk was het de toepassing van nieuwe technieken opvallend, waarbij beton en staal overigens slechts middelen waren om zijn vormideeën tot uiting te brengen.
Valk was in zijn geboorteplaats Elst opgeleid als meubelmaker/schrijnwerker, maar kwam tot het inzicht dat zijn ambities meer in de richting van de architectuur gingen. Hij werkte als tekenaar bij verschillende bekende architecten en kwam uiteindelijk als uitvoerder in dienst bij het kantoor van Jos Cuypers en Jan Stuyt in Amsterdam. Tijdens zijn verblijf in Amsterdam bekwaamde Valk zich verder als architect door het volgen van opleidingen. Bij het genootschap Architectura et Amicitia kwam Valk in aanraking met de bekende architecten van zijn tijd. Gedurende de eerste jaren van zijn activiteiten als zelfstandig architect stond Valk nog duidelijk onder invloed van zijn leermeesters. In zijn volkswoningbouwprojecten liet hij echter steeds meer een geometrische stijl zien. In de loop van de jaren dertig voltrok zich in zijn vormuitdrukking een opvallende verandering. Naast een gematigde vorm van decoratieve baksteenarchitectuur voor de bouw van kloosters en scholen, ontwikkelde Valk zich in zijn vormentaal in de richting van een landelijk, historiserend eclecticisme. Zijn groeiende waardering voor het ambacht bracht hem tot een bewuste keuze voor het toepassen van ambachtelijk verwerkte materialen. Met grote overtuiging paste hij zijn opvattingen toe, wat leidde tot een rustieke, haast romantische vormentaal, waarbij de toegepaste materialen het landelijke effect benadrukte. Vanuit deze inzichten bouwde hij kerken, kapellen, herenhuizen en villa's.
Valk werkte hoofdzakelijk in Noord-Brabant en Limburg. Hij hoopte met zijn ideeën een nationale rol in de architectuurdiscussie te kunnen spelen en liet zich met name bij de ideevorming rondom het nieuwe stadhuis van Amsterdam niet onbetuigd, zowel bij de prijsvraag als naderhand door middel van diverse ongevraagde ontwerpbijdragen, hetgeen hem onder vakgenoten niet steeds in dank werd afgenomen. Zijn opvattingen over ambachtelijk bouwen en de menselijke maat en het 'volkseigen' karakter waarnaar hij in zijn ontwerpen streefde, werden echter door de meeste van zijn tijdgenoten als achterhaald gezien.